روایت‌هایی از زندگی زنانه در جشنواره حوا
تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۳۹۱۶۹
جشنواره حوا پس از اکران ۲۹ فیلم کوتاه داستانی، مستند و سینمایی با محوریت زنان و خانواده در چهار روز، شب گذشته بکار خود در شیراز و ۱۲ استان کشور پایان داد؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد که در دل آثار نمایش داده شده در این رویداد، ۲ روایت از زندگی زنان بیشتر بازنمایی شده بود.
به گزارش برنا؛ ارتباط هنر و جامعه از ۲ منظر قابل توجه است، یکی اینکه هنر برآمده از جامعه است و آنچه در بستر زندگی اجتماعی رخ می‌دهد را بازنمایی می‌کند و دیگر اینکه می‌تواند خود به عنوان عاملی اثرگذار بر آن باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خانواده و زندگی زنان همواره از عناصر مورد توجه در سینمای ایران بوده است و روایت‌های ارایه شده از زن در این آثار هنری مورد توجه پژوهشگران بسیاری قرار گرفته و در قالب مطالعه‌های موردی به بوته بحث گذاشته شده است.
" حوا" نخستین جشنواره سینمایی بود که فضایی اختصاصی برای نمایش آثاری با محوریت خانواده و زندگی زنان فراهم کرد و به مدت چهار روز در ۱۳ استان کشور به اکران کرد.
براساس مشاهدات و تحلیل محتوای خبرنگاران فیلم‌های کوتاه اکران شده در این جشنواره در مواردی که زندگی یک زن در محوریت است، ۲ روایت غالب را از آنها به تصویر می‌کشد و بسیاری از فیلم‌نامه‌ها را می‌توان در یکی از ۲ مقوله جای داد.
یکی روایتی از جدال ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی یک زن و تصمیم‌گیری او در فضای متعارض است و دیگری روایتی از بانوی ایستاده و مستقل است که برای مدیریت زندگی خود و خانواده‌اش می‌جنگد.
در بسیاری از فیلم‌های کوتاه اکران شده در جشنواره حوا، یک زن در تعارضی میان ابعاد مختلف زندگی تصویر شده که تصمیم او بخشی از زندگی او را دچار اختلال و آسیب کرده است در حالی که می‌تواند با تغییر چنین تصمیمی ساحت‌های مختلف زندگی خود را همزمان به سمت رشد و تعالی به حرکت درآورد.
نمونه چنین زنی در "باشه برای فردا" به تصویر کشیده شده است، جایی که پزشک حاذق و با سابقه درخشان پزشکی تصمیم دارد به ادامه بارداری خود پایان دهد چرا که معتقد است زمان کافی را برای انجام وظایف مادری ندارد و مادر شدن به زندگی حرفهای ضربه می‌زند.
او در یکی از دیالوگ‌های خود از همسرش می‌خواهد اینکه او وقت و توان کافی برای نگهداری از فرزند را ندارد درک کند، او می‌گوید اگر چه خود مادر نیست اما در ۱۵ سال فعالیت حرفهای به زنان زیادی برای مادر شدن کمک کرده و این برای او کافی است.
در پایان این فیلم ۱۰ دقیقه‌ای ساخته علی رحیمی، مشاهده تلاش یکی از بیمارانش برای حفظ جنینی که شانس زیادی برای زنده‌ماندن ندارد، تلنگری می‌شود تا نوبت مراجعه خود برای سقط جنینش را به تعویق بیندازد.
این روایت نشان دهنده یک زن موفق در عرصه حرفهای است در حالی که نتوانسته توازنی میان دیگر عرصه زندگی خود یعنی نقش مادری و همسری ایجاد کند.
یکی دیگر از فیلم‌هایی که چنین تصویری را از زن بازنمایی کرد "یک به توان بی‌نهایت" است. این فیلم ساخته علیرضا صادقی روایتگر زندگی زنی است که اینبار به نفع حمایت از خانواده و بودن در کنار مادر سالمند خود زندگی حرفهای خود را کنار گذاشته و در حالی که سابقه‌ای موفق در نقاشی داشته اما دست از رنگ و بوم شسته است.
این فیلم با داستانی از زبان مادر این زن آغاز می‌شود که "فردی مدام با خود این جمله را تکرار می‌کرده که گم کردم، گم کردم و پس از آنکه تصویرش در آب تکه تکه می‌شود، می‌گوید پیدا کردم، پیدا کردم"؛ این داستان کنایی نشان دهنده شخصیت چند بعدی یک فرد است.
در جایی از داستان دختر نوجوان این زن به او می‌گوید: "آرزو می‌کنم وقتی بزرگ شدم هیچ وقت مانند تو نشوم که حتی برای خودم هم وقت ندارم".
در پایان این داستان و پس از فوت مادر، بانوی نقش اول فیلم تصمیم میگیرد به پیشه حرفهای خود بازگردد و فیلم با صحنه‌ای از نقاشی زن پس از حضور بر سر مزار مادر خود به پایان میرسد.
نمونه‌ای دیگر از چنین روایتی را در "پرتاب ناگهانی یک فیل" شاهد هستیم جایی که یک زوج نویسنده سال‌ها پس از ازدواجشان هنوز فرزندی ندارند و در حالی که زن بالاخره تصمیم به فرزندآوری گرفته همسر وی با بهانه مشغله به پایان رساندن کتاب در دست تالیف، با او همراهی نمی‌کند و زن تصمیم میگیرد تا او را ترک کند.
در پایان فیلم کوتاه ساخته نازنین چیت‌ساز، حضور اتفاقی یک پسر بچه در خانه آنها، سبب می‌شود تا مرد دست از نوشتن بکشد و به بازی با آن کودک بپردازد.
صبوری و ایستادگی، استقلال و توانمندی آنها از دیگر روایت‌های پرتکرار فیلم‌های جشنواره حوا از زن ایرانی بود که در چندین فیلم کوتاه و مستند نمود خوبی یافت.
در این بین ایستادگی، صبوری زنان ایرانی در قامت زنان و مادران شهدای مدافع حرم و جنگ تحمیلی یکی از سوژه‌های فیلم‌های مستند و کوتاه بود.
"لیلا" نمونه‌ای از این روایت‌ها بود که صبوری مثال زدنی زنی را در تشخیص هویت یک شهید که ممکن بود برادر یا همسرش باشد به نمایش می‌گذارد.
"اتاق عقد" زندگی همسر یکی از مدافعان حرم را روایت می‌کند که همسر او در مرخصی به خانه بازگشته و در حال رنگ زدن دیوارهای خانه است، با او تماس گرفته می‌شود و برای ماموریت بازمی‌گردد. زن نقش اول داستان در حالی که مراسم عقد خواهرش در خانه آنها برپا است مدام با همسرش تماس میگیرد اما پاسخی دریافت نمی‌کند.
در سکانس پایانی این فیلم همسر این مدافع حرم خود تکمیل رنگ زدن دیوارهای خانه را در نبود همسرش آغاز می‌کند.
نمایش زندگی پرفراز و نشیب عصمت احمدیان مادر شهیدان فرجوانی در هنگام و پس از جنگ نمونه دیگری از روایتگری زندگی زنان است که در مقوله نمایش صبوری و ایستادگی زنان می‌گنجد.
علاوه بر این تلاش زنان برای استقلال و مدیریت قدرتمندانه زندگی خود نیز یکی از روایت‌هایی بود که در در قالب فیلم‌های کوتاه و بلند به روی پرده جشنواره سینمایی حوا رفت.
یکی از نمونه‌های این بازنمایی از زن "کل فاطمه" است. مستندی داستانی که تلاش یک بانوی ناشنوا را برای به دست گرفتن مدیریت مستقلانه زندگی خود و فرزندانش روایت می‌کند.
"تی یره" کردستانی نمونه دیگری از این گونه روایت بود که در روز نخست جشنواره حوای شیراز به روی پرده سینما فرهنگ رفت و زندگی یک زن با ۲ فرزندش را با فوت همسر و در روستایی غریب نمایش داد.
هرچند این ۲ مقوله، تنها روایت‌های ارائه شده در جشنواره سینمایی حوا نبود اما از محتواهای پرتکرار این رویداد هنری به شمار می‌رفت.
به منظور بررسی جامعه شناسانه روایت‌های ارایه شده در آثار هنری به ویژه در جشنواره حوا با دکتر احسان حمیدی‌زاده عضو هیات علمی دانشگاه شیراز به گفت‌وگو پرداختیم.
حمیدی‌زاده با بیان اینکه روایت‌های ایده‌آل و مورد پسند ارایه شده از زنان باید با واقعیت نظام اجتماعی همخوانی داشته باشد، گفت: زنان از قالب‌های ارایه شده در آثار سینمایی فراتر هستند و باید روایت‌های متکثر را بازنمایی کرد.
او افزود: در کنار زنانی که تلاش می‌کنند خود را از در عرصه‌های علمی و اقتصادی از مردان جدا کنند و حرفی برای گفتن داشته باشند، هستند زنانی که روزانه می‌کوشند تا به میل مردان زندگی کنند، تغییراتی را ظاهر خود ایجاد می‌کنند و می‌کوشند تا مورد پسند مردان باشند.
حمیدی‌زاده توضیح داد: هنر علاوه بر اینکه واقعیت موجود جامعه را بازنمایی می‌کند می‌تواند این ادعا را داشته باشد که بر جامعه اثربگذارد و به آن شکل دهد، بنابراین ارایه برخی روایت‌ها از زن نشان دهنده چهره مورد پسند نظام حاکمیت فرهنگی است.
حمیدی‌زاده این را هم اضافه کرد که هنر برای اثرگذاری بر جامعه باید ویژگی‌هایی داشته باشد که سیستم فرهنگی ایران چنانکه باید به آن دست پیدا نکرده است و باید میزان اثرگذاری آن بر جامعه مورد بحث و بررسی جدی قرار گیرد.
او ادامه داد: ارایه چهره‌ای فداکار و از خود گذشته و تنها ایفای نقش در جایگاه همسری و مادری با واقعیت زندگی امروز هماهنگ نیست چرا که نمی‌توان زندگی زنان بدسرپرست یا خود سرپرست را در این قالب گنجاند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: تلاش زنان برای به دست آوردن استقلال دلایلی دارد که نمی‌توان از آن چشم پوشید و دارای یک وجهه تاریخی و کارکردی است.
حمیدی‌زاده افزود: از این رو اگر بخواهیم روایتی ایده‌آل از زن که تنها به خانواده بپردازد را ارایه دهیم با زندگی اجتماعی متعارض است و مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد.
عضو هیات علمی جامعه شناسی دانشگاه شیراز معتقد است که باید فضا را برای ارایه روایت‌ها و فرا روایت‌ها مهیا کرد تا تکثرهای موجود در جامعه روایت شود.
او با اشاره به برخی از اغراق‌ها در ارایه روایت‌هایی از زنان، گفت: در جامعه شناسی هنر همواره این نکته مورد بحث قرار گرفته که برای ارایه یک روایت چاره‌ای نیست جز اینکه بر روی یک بعد از آن اغراق شود.
حمیدی‌زاده اضافه کرد: با این حال فیلم‌نامه نویس باید مدام خود را کنترل کند تا دیگر عوامل موثر مانند اخذ مجوز و قابل پخش بودن را نیز در نظر گیرد.
او با بیان اینکه سازندگان فیلم‌ها گرفتار کلیشه‌های ساختاری هستند، گفت: راهکار اثرگذاری آثار سینمایی در حوزه زنان این است که فضای لازم برای بیان تکثرهای اجتماعی از سوی مسئولان فرهنگی را هم شود.
استفاده از هنر فرصت مغتنمی برای بازنمایی واقعیت‌های اجتماعی و در عین حال می‌تواند در صورتی که بایسته‌های حرفهای و جامعه‌شناختی آن رعایت شود، بستری اثرگذاری بر جامعه است.
آیا این خبر مفید بود؟
نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: بارداری جنگ خانواده زنان عضو هیات علمی دانشگاه جشنواره حوا روایت هایی زندگی زنان حمیدی زاده ارایه شده زندگی خود بر جامعه روایت ها فیلم ها حرفه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۳۹۱۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در هیچ مکتبی به اندازه اسلام به حقوق زنان توجه نشده است
آیت الله العظمی نوری همدانی مرجع عالیقدر به همایش ملی «هویت عصری زنان در آئینه قرآن و حدیث» پیامی ارسال کردند.
متن پیام حضرت آیت‌الله نوری همدانی به اختتامیه همایش ملی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا ابی القاسم المصطفی محمد و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین
با سلام و تحیت به آن مجمع محترم
موضوع «جایگاه و موقعیت بانوان» از دیرباز مورد گفتمان اندیشمندان و صاحب نظران بوده و نویسندگان و نظریه پردازان در این زمین دیدگاه‌های گوناگونی ارائه داده و هر یک از آنان برداشت و تحلیلی داشته و طبق جهان بینی خود آن را ابراز داشته‌اند که این موضوع مطالعه تاریخ اقوام و ملل روشن‌تر می‌شود.
در این میان مکتب حیات بخش اسلام که کامل‌ترین ادیان است با توجه به نظر واقع بینانه به انسان و وظایف و تکالیف او، موقعیت بانوان را به نحو اصولی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با عنایت به ساختار زنان به تبیین حقوق آنها پرداخته است که با نگرش دقیق و خالی از اغراض باید گفت: در هیچ مکتب و گرایشی اینگونه حریم و حقوق زنان مورد حمایت قرار نگرفته و شأن و منزلت آنان مصونیت پیدا نکرده است.
مگر نه این است که پیش از ظهور اسلام با زنان در همه نقاط جهان به بدترین نوع برخورد می‌شده و از کمترین حقوق اجتماعی محرومشان داشته بودندکه در آن فضای مسموم حضرت رسول اکرم (ص) رفعت مقام و شأن بالای بانوان را با کمال صراحت اعلام و قوانینی بر اساس فطرت انسان مقرر داشت.
مگر نه این است که با استقبال از حضور زنان در عرصه‌های جهادی و آموزشی و پرورشی و اجتماعی سال‌های نخستین ظهور اسلام به عصر طلایی تبدیل شد و بر تارک جبین تاریخ اسلام درخشید.
انسانی در میان دو دیوار بلند تحجر و تمدن کاذب.
محبوسی در اعماق دو زندان: زندان جاهلیت و زندان بردگی مدرن.
اسیر دو کمند: کمند اوهام و خرافات و کمند تهمت و افترا.
مقهور دو فرهنگ، فرهنگ جاهلی و فرهنگ کلمات فریبنده به نام آزادی و به عنوان علم و تمدن و تساوی حقوق.
بالاخره فریادگری بدون فریادرس! و مجرمی بدون ارتکاب جرم، مظلومی به ظلم مضاعف و محروم از حقوق زندگی صحیح.
در روزگاری که در تمام فرهنگ‌های اقوام و ملل جهان «زن» به عنوان یک «موجود پست» و «طفیلی» و انسان درجه دوم مطرح بود و تلخی و محرومیت بر همه ابعاد و زندگی او چه سیاسی، چه فرهنگی و چه اقتصادی سایه افکنده و مورد بدبینی‌ها و آماج تهمت‌ها بود و از هیچ روزنه‌ای بر افق زندگی او روشنایی نمی‌تابید و همه در‌ها بر روی او بسته بود، خورشید اسلام طلوع کرد و افق زندگی او را از کران تا کران روشن نمود و ندای عطوفت آمیز پیغمبر رحمت، حضرت محمد (ص) روح نشاط و امید در کالبد او دمید و راه ترقی و تکامل را به روی او از همه جهت باز کرد.
حضرتش موقعیت مهم «زن» در اجتماع بشری و جایگاه بلند او و شایستگی‌ها و استعداد‌های فراوانی را که دست آفرینش در وجود این موجود بدیع قرار داده است را گوش زد کرد و آیه‌هایی از قرآن مجید را در رابطه با معرفی مقام مهم زن و ارزش والای او برای مردم بیان نمود.
«زن» را به عنوان اینکه مانند مرد یک انسان کامل است و شایسته همه کمالات و کرامت‌های انسانی است و شایستگی خلیفه الهی بودن را دارد معرفی کرد.
«من عمل صالحا من ذکر أو انثی و هو مومن فلنحیینه حیاة طیبة ولنجزینهم اجرهم بأحسن ما کانوا یعملون» «ان المسلمین و المسلمات و المومنین والمومنات والقانتین والقانتات والصادقین والصادقات و الصابرین و الصابرات والخاشعین والخاشعات و المتصدقین و المتصدقات والصائمات والحافظین فروجهم والحافظات والذاکرین الله کثیرا و الذاکرات أعد الله لهم مغفرة و اجرا عظیما» این نمونه‌ای از آیات قرآن در عظمت زنان است و بر همین اساس همانطور که نمونه‌ای از مردان برای الگوسازی ذکر نمود، از زنان شایسته نیز به عنوان الگو معرفی می‌شود: «ضرب الله مثلاً للذین کفروا امرأت نوح و امرأت لوط کانتا تحت عبدین من عبادنا صالحین فخانتاهما فلهم یغنیا عنهما من الله شیئا و قیل ادخلا النار مع الداخلین و ضرب الله مثلاً للذین آمنوا امرأت فرعون إذ قالت رب ابن لی عندک بیتا فی الجنه و نجنی من فرعون و عمله و نجنی من القوم الظالمین و مریم ابنت عمران التی احصنت فرج‌ها فنفخنا فیه من روحنا و صدقت بکلمات رب‌ها و کتبه و کانت من القانتین» و در روایات ما نیز احادیث مختلف و متواتر درباره حقوق و جایگاه بانوان ذکر شده است که توصیه می‌شود به کتب حدیثی ما مراجعه کرده و با در نظر گرفتن سند احادیث بعضی از مطالب جعلی که با قرآن کریم مطابقت ندارد را استثنا نمود.
امروز نیز دنیای کفر با متهم ساختن اسلام نسبت به حقوق زن آنچه را که خود در عمل انجام می‌دهد به دین مقدس ما نسبت می‌دهد در حالی که با این عمل می‌خواهد پرده بر حقایق و موقعیت زن در اسلام بپوشاند و عمل ننگین خود را نسبت به بانوان توجیه نماید، اما باید با صدای رسا و بلند اعلام کرد که این دین بزرگترین حامی حقوق زن می‌باشد.
در پایان از همه حاضرین، خصوصاً از برگزارکنندگان این جلسه محترم و به ویژه نماینده معظم ولی فقیه آیت الله آقای نور مفیدی کمال سپاس و تشکر را دارم و و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم و ملتمس دعای خیر هستم؛ و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
همایش ملی هویت اصلی زنان در آئینه قرآن و حدیث با معرفی مقالات برتر دیروز در گرگان پایان یافت.
همایش مولفان حوزه و دانشگاه در ۵ محور بیش از ۱۶۰ مقاله علمی ارائه کردند که سه مقاله برتر شدند و ده مقاله نیز عنوان شایسته تقدیر را کسب کردند.
جاده کندوان یک طرفه شد